Od kilku dni słyszę, że w związku z konfliktem politycznym z polskim rządem Ukraińcy wprowadzili przepisy mające uderzyć w handel z Polską. Te opinie skłoniły mnie do tego by napisać kilka zdań. Czytając media polskie i ukraińskie widać podział na zwolenników i przeciwników wprowadzonych regulacji prawnych bez względu na to, po której stronie granicy zamieszkują. Chciałbym tu powstrzymać się od oceny, a skoncentrować się na rzetelnym przedstawieniu faktów i stanowisk prezentowanych przez różne zainteresowane grupy.
Fot. Ćwiczenia polsko-ukraińskiej kontroli na przejściu granicznym w Dorohusku / fot. Wojciech Pacewicz / źródło: PAP
Zgodnie z przyjętymi przez parlament ukraiński zmianami Kodeksu Podatkowego Ukrainy, aby zapewnić równowagę przychodów państwa w 2018 roku z dniem 1 stycznia 2018 wprowadzono zmiany w zakresie bezcłowego przywozu towarów w bagażu podręcznym lub towarzyszącym. Dotychczasowy limit 500 EUR i wagę do 50 kg ograniczono wobec osób, które przebywały poza Ukrainą ponad 24 godziny i nie więcej niż jeden raz w ciągu 72 godzin. W przypadku podróży drogą lotniczą limit wynosi 1000 EUR. W przypadku częstszego wjazdu, bez podatku można wwieźć towary o wartości tylko 50 EUR. Do tej pory towary wolne od podatku o wartości do 500 EUR i wadze 50 kg mógł przenieść lub przewieźć każdy bez określenia jakiegokolwiek limitu pobytu za granicą Ukrainy.
Parlament Ukrainy wprowadził również ograniczenia dla bezpodatkowego wwozu towarów przesyłanych przez międzynarodowych operatorów pocztowych i innych przewoźników przesyłających międzynarodowe przesyłki ekspresowe. Teraz jedna osoba może importować bez obciążeń podatkowych maksymalnie trzy przesyłki w miesiącu do wartości 150 EUR. Natomiast począwszy od czwartej każda, zostanie opodatkowana podatkiem PeDeWe (odpowiednik naszego podatku VAT) i akcyzą.
Operatorzy pocztowi skierowali petycję do Prezydenta Ukrainy wskazując na możliwość wystąpienia zjawiska kierowania przesyłek na osoby trzecie za pośrednictwem nieformalnych kanałów.
Studenci i przedsiębiorcy prowadzący firmy, a zmuszeni do częstego przekraczania granicy wskazują na to, że zmiana przepisów zakończy wielogodzinne kolejki na granicach i pozwoli w sposób przewidywalny planować czas przejazdu. Jednak należy wspomnieć również, że w mediach ukraińskich prezentowane jest stanowisko odmienne. Akcentowane jest, że wraz z wprowadzeniem limitów czasowych wprowadzono zmiany w zasadach odprawy granicznej. Do końca 2017 roku w przypadku osób poruszających się samochodami odprawie paszportowej podlegali wszyscy jadący danym samochodem zaś odprawie celnej tylko kierowca pojazdu. Od 1 stycznia 2018 odprawie paszportowej, a następnie celnej podlegać będą wszystkie osoby poruszające się danym samochodem. Zwiększenie ilości osób odprawianych na odprawie celnej i przestarzałe oprogramowanie służb celnych, może przysparzać wielu problemów. Lawinowy wzrost informacji umieszczanych w systemie znacząco spowolni jednostkową odprawę, co wcale nie musi zmniejszyć kolejek.
Mieszkańcy terenów przygranicznych ze strony polskiej i ukraińskiej wskazują, iż wchodzące przepisy zmniejszą znacząco handel przygraniczny. Słychać głosy obaw o spadek sprzedaży w tym obszarze, z czego utrzymują się całe rodziny po obu stronach granicy. Faktycznie w ostatnich dniach granica opustoszała, takiej sytuacji nie było od niepamiętnych czasów. W akcie dezaprobaty i ze względu na konieczność zwrócenia uwagi na problem mieszkańcy przygranicznych miejscowości zorganizowali blokadę dróg prowadzących do przejść granicznych: Rawa-Ruska – Hrebenne, Krakowiec – Korczowa oraz Szeginie – Medyka, oraz zapowiadają kolejne.
Czas pokaże czy obawy są uzasadnione.
Mariusz Tywoniuk
Prezes Zarządu
Prezes Zarządu Fundacji IUSTUS, Partner zarządzający / Prezes zarządu Kancelarii Prawnej TYWONIUK & PARTNERS – prawnik, specjalista z zakresu prawa obrotu gospodarczego, w szczególności przekształcenia podmiotów prawa handlowego, procesów naprawczych, restrukturyzacyjnych oraz przygotowania i sprzedaży spółek handlowych oraz windykacji należności. W 2015 roku wyróżniony przez Bank Światowy dyplomem uznania od za wkład w rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Jako doktorant Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS prowadzi badania naukowe nad zagadnieniami prawa obrotu gospodarczego. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie gdzie ukończył studia jednolite, kierunek – Prawo. Ukończył studia podyplomowe – Prawo gospodarcze na Katedrze Prawa Cywilnego i Gospodarczego wydziału Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Uzyskał tytuł magistra zarządzania realizując specjalność Rachunkowość w Zarządzaniu finansami Przedsiębiorstw na Wydziale Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej, oraz tytuł licencjata Europeistyki na Wydziale Administracji Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Ukończył studia pierwszego stopnia Współczesne Stosunki Międzynarodowe na Wydziale Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku. Od 1998 roku zajmuje się doradztwem w obszarze prawa obrotu gospodarczego, realizując przekształcenia podmiotów prawa handlowego, procesów naprawczych, restrukturyzacyjnych oraz przygotowania i sprzedaży spółek handlowych. Wykładowca przedmiotów z zakresu prawa gospodarczego. Prokurent grupy kapitałowej Optimum Consulting Group Sp. z o.o. Dodatkowo od 2012 zajmuje się problematyką prawną szeroko rozumianej ekonomii społecznej. Pełni funkcje doradcze na rzecz podmiotów ekonomii społecznej jest doradcą OWES i Lustratorem spółdzielni. Od 2014 roku wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych w Warszawie. Autor szeregu prawniczych publikacji w obszarze prawa obrotu gospodarczego, spółek kapitałowych oraz spółdzielni socjalnych. Uczestnik i prelegent wielu konferencji naukowych krajowych i międzynarodowych.